De Tuinen van Bomarzo

In de 16e eeuw liet Vicino Orsini hier een aantal monumenten bouwen die monsterlijke en mythologische dieren nabootsen. Pirro Ligorio, Jacopo Barozzi da Vignola en andere opvolgers waren de architecten van dit park. Vicino Orsini gaf het park de naam Bosco Sacro [Heilig Woud] en wijdde het aan zijn vrouw, Giulia Farnese.

Het park bevat ook andere onmogelijke architecturen, zoals het scheve huis, en een aantal enigmatische beelden die wellicht de etappes van een alchemistische tocht vormden. De teksten op de monumenten verbazen en verwarren de bezoeker. Wellicht was dit de bedoeling van de prins: (Voi che pel mondo gite errando vaghi di veder meraviglie alte et stupende). Maar er zijn ook morele implicaties: (Animus quiescendo fit prudentior ergo).

Maar het kan ook zijn dat het complex aangelegd werd "voor de kunst", waarbij kunst een dubbele betekenis kreeg (Tu ch'entri qua con mente parte a parte et dimmi poi se tante meraviglie sien fatte per inganno o pur per arte).

Historici en filologen hebben geprobeerd het labyrint van symbolen te verklaren en hebben antieke thema's en motieven gevonden in de litteratuur uit de Renaissance, waaronder Canzoniere van Petrarca, Orlando Furioso van Ludovico Ariosto en het gedicht Amadigi van Bernardo Tasso.

Er blijven echter talloze mysteries bestaan, waardoor zeer waarschijnlijk geen universeel verklarend schema kan worden gevonden. Na het overlijden van de laatste prins Orsini in 1585 werd het park verlaten. Pas halverwege de 20e eeuw werd het gerenoveerd door het paar Giancarlo en Tina Severi Bettini. Dit paar werd uiteindelijk begraven in het tempeltje van het park, daar waar waarschijnlijk ook Giulia Farnese begraven ligt.